Meditasyon yolculuğumuzun olmazsa olmaz öğretilerinden biri de Zen meditasyonu diyebiliriz. Peki, Zen meditasyonu nedir, Zen nasıl yapılır ve Zen meditasyonu teknikleri nelerdir? Gelin hep birlikte Zen meditasyonunun kökeninden uygulanış şekillerine kadar kısaca bir göz atalım.
Henüz hangi meditasyonu yapacağına karar veremeyenler için Meditasyon Çeşitleri Rehberi ‘mizi de ayrıca önermek isteriz; böylece size en uygun meditasyon tarzını seçebilirsiniz.
Zen Meditasyonu Nedir?
Tarihi Budizm’e dayanan Zen tekniği, zihni geçmiş ve geleceğin zincirlerinden kurtarmayı ve şimdiki zaman farkındalığını arttırmayı hedefleyen zengin bir meditasyon çeşididir. Birçok meditasyon çeşidinin aksine Zen meditasyonunda kısıtlamalar bulunmaz.
Zen ya da Zazen meditasyonu sırasında bir noktaya odaklanmak, spesifik bir şekilde oturmak, nefes izlemek gibi teknikler kullanılmaz; çünkü bu tekniklerin de zihin üzerinde bir yük oluşturduğu düşünülür.
Zen Meditasyonunun Kökeni
Zazen meditasyonu, Budist rahip Bodhidharma’nın Çin’e gelmesiyle M.S. 6. yüzyılda gelişmeye başlamıştır. Çin’deki zengin meditasyon pratikleri ile de zenginleşmiş ve özellikle Soto ve Rinzai okulları aracılığıyla Japonya’da da karşılık bulmuştur.
Japon yaşam tarzının sadeliği ve minimalist kültür ile de birleşerek en debdebeli dönemlerine M.S. 12. yüzyılda ulaşmış ve dünyaya yayılmaya başlamıştır.
2. Dünya Savaşı sonrasında Batı ülkelerine de sıçrayan Zen yani Zazen meditasyonu farklı kültürler ve pratikler ile zenginleşse de özündeki sadeliği ve yüklerden kurtulma pratiğini korumayı başarmıştır. Ancak, bu çok kültürlü yapısı nedeniyle farklı teknikleri doğmuştur.Geleneksel Zen Meditasyonu Teknikleri
Yukarıda da belirttiğimiz gibi Zen meditasyonu tekniklerinde diğer meditasyon çeşitlerinde olduğu gibi kesin oturuşlar, odaklanılması gereken nesneler ya da belirli bir meditasyon nefes tekniği yoktur. Ancak geleneksel Zen meditasyonu oturuş şekilleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Tam lotus oturuşu
- Yarım lotus oturuşu
- Seiza oturuşu
- Burma
Zen meditasyonunun Batı ülkelerinde yaygınlaşmasıyla birlikte bu oturuşlara bir de sandalyede eller avuç içleri yukarı bakacak şekilde oturarak yapılan teknikler de eklenmiştir. Özellikle modern Zen meditasyonu teknikleri ofiste meditasyon yapmak için oldukça uygun olabilir.
Zen Meditasyonu Nasıl Yapılır?
Daha önce de belirttiğimiz gibi Zen meditasyonunda belirli kurallar yoktur; ancak eğer Zen meditasyonuna yeni başlayacaksanız aşağıdaki temel adımlar işinizi kolaylaştırabilir:
- Rahat bir oturuş pozisyonu seçin.
Yukarıdaki geleneksel Zen meditasyonu oturuş tekniklerinde henüz rahat edemeyebilirsiniz; bu nedenle, sandalye pozisyonunu ya da altınıza minder alarak oturmayı deneyebilirsiniz. Önemli olan kendinizi rahat hissetmeniz ve fiziksel durumunuzun mediatif halinizi bozmaması.
- Ortam seslerinden uzaklaşın.
Zen meditasyonunda sessizlik çok önemlidir; bu nedenle, özellikle yeni başladıysanız ortam seslerinin yüksek olmadığı, sessiz, huzurlu bir alanda meditasyon yapmanızı tavsiye ederiz. Unutmayın ki çevre seslerinde değil, kendi iç sessizliğinizde yüzeceksiniz.
- Nefes egzersizleri yapın.
Zen meditasyonunda nefes çok önemlidir; nefesin ruh ve enerjiye eşit olduğunu söyleyen bu meditasyon türünde nefesi solumak değil hissetmek gerekir. Meditasyonunuza başlamadan önce nefes egzersizleri yaparak içsel temizliğinize başlayabilirsiniz. Öncelikle oturduğunuz yerde öne arkaya yavaş yavaş salınabilir ve tüm odağınızı hara’da toplayabilirsiniz; ta ki denge merkezinize ulaşana dek.
- Düşüncelerinizin kurtulmaya çalışın.
Burada kast ettiğimiz kesinlikle zihin boşaltma egzersizi değil. Tek yapmanız gereken düşüncelerinizin sizden bağımsız hareket eden arabalar olduğunu düşünmek; her yönden hızla geçen bir sürü araç, ama sizin kontrolünüz dahilinde değil. Bırakın sizden bağımsızlarmış gibi geçip gitsinler önünüzden, geçmiş ve gelecek konusundaki düşüncelerinizden arının ve ana odaklanın.
- Kendi sessizliğinizde dolaşın.
İçinizdeki sessizliğe kulak verin ve yalnızca ona odaklanın. Dünyadan, kaygılarınızdan ve anı kaçırmanıza neden olan bütün o kontrolsüz düşüncelerden arındığınızda yaşayacağınız hafiflik, huzur ve sessizliği kucaklayın. Emin olun ki bu sessizlik ve içinde bulunduğunuz an geçmişe ait durdurulamayan düşüncelerden çok daha iyi hissettirecek.
Meditasyon yolculuğunuzun ilk adımlarını bu şekilde atabilirsiniz; merak etmeyin, zamanla Zen meditasyonu size kendi yolunuzu çizme imkanı verecekti; çünkü çok esnek bir yapısı vardır. O halde ne bekliyorsunuz şimdi Zen zamanı!
Meditasyon yolculuğunuza başlamadan önce Meditasyon Yaparken Gereken Malzemeler listemize de göz atmanızı tavsiye ederiz.