Beklediğiniz gün geldi ve bebeğiniz sonunda 12 aylık bebek gelişimi sürecine ulaştı; artık yürümeye, hatta konuşmaya dâhi başlayacak. Bu süreçte siz ebeveynlere ise bebeğinizin sağlıklı gelişimini takip etmek ve 1 yaşına kadar edinmesi gereken becerileri gözlemlemek düşüyor. Peki, bebekler 12 aylık gelişim sürecinde neler yapabilir ve gelişim düzeyleri nasıldır? 12 aylık bebek hangi aşıları olmalıdır? Size ve bebeğinizin sağlığına değer veren Budizzz ailesi olarak, 12 aylık bebek gelişimi ile ilgili tüm sorularınızın yanıtını vermeye çalıştık.
| İçerik |
| 12 Aylık Bebeğin Boyu ve Kilosu |
| 12 Aylık Bebek Aşı Takvimi |
| 12 Aylık Bebek Oyuncakları |
| 12 Aylık Bebeğin Beslenme Düzeni |
| 12 Aylık Bebeğin Uyku Düzeni |
12 Aylık Bebeğin Boyu ve Kilosu
|
Cinsiyet |
Boy |
Kilo |
|
Erkek |
75,5 cm |
11,5 kg |
|
Kız |
74,5 cm |
10,5 kg |
Öncelikle belirtmek isteriz ki yukarıdaki tabloda verilen değerler, 12 aylık bebeklerin ortalama boy ve kiloları göz önüne alınarak oluşturulmuştur ve bebekten bebeğe farklılık göstermesi olağandır. Eğer 12 aylık bebeğinizin değerleri, yukarıdaki tablonun çok dışında değilse, endişelenmenize gerek olmayabilir; çünkü değer farkının nedeni, genetik faktör ya da beslenme alışkanlıklarıdır.
- “12 aylık bebek kaç kilo olmalı?” sorusunun cevabı, ortalama olarak yukarıda verilmesine rağmen, 70 ilâ 80 cm arasındaki boy değerleri de normal kabul edilir.
- 12 aylık bebeğinizin baş çevresi ise ortalama 46 cm olmalıdır.
12 Aylık Bebek Aşı Takvimi
6 aylık bebek aşılarını yaptırdıktan sonra 12 aya kadar rahat bir dönem geçirdiğinizi biliyoruz; ancak 12. ayla birlikte miniğinizin aşı takvimi yeniden yoğunlaşıyor.
|
Aşı Adı |
Kızamık* |
Kızamıkçık |
Pnömokok |
Su Çiçeği |
Kabakulak |
|
Doz |
1. doz |
1. doz |
4. doz |
1. doz |
1. doz |
Kaynak: Sağlık Bakanlığı Bebek Aşı Takvimi
Kızamık Aşısı*
Doktorunuz kızamık aşısını 9. ayda yapmış olabilir; ancak biz, 1 yaş bebek aşı takvimini Sağlık Bakanlığı’nın aşı takvine uygun olarak hazırlamayı daha doğru bulduk. Eğer bebeğiniz kızamık aşısını 9. ayda olduysa bu ay yeniden olmasına gerek yoktur; ayrıntılı bilgi için lütfen doktorunuza başvurunuz.
Havadan yayılan damlacıklar yoluyla bulaşan kızamık hastalığı, zatürre, havale ve beyin sarsıntısı gibi ciddi sonuçlara sebep olabilmektedir. Miniğinizin hem bebekliği hem de yetişkinliği boyunca bu hastalığın ağır sonuçlarından korunabilmesi için kızamık aşısı olması gerekmektedir. Kızamık aşısı sonrası bebeğinizde görülebilecek yan etkiler ise kas ağrısı ve ateştir. Bebeklerde ateş hakkında bilinmesi gerekenler yazımıza da göz atarak, ateş anında neler yapmanız gerektiğini öğrenmeniz faydalı olabilir.
Kızamıkçık Aşısı
Kızamıkçık hastalığı Rubella virüsü kapmış kişilerden hava yoluyla bulaşabilen bir enfeksiyon çeşididir ve ateş, döküntü gibi hafif semptomlarla seyreder. KKK aşıları dâhilinde yapılan Kızamıkçık aşısının yan etkileri de genelde fark edilmeyecek kadar hafif olmaktadır.
Pnömokok Aşısı
Pnömokok aşısı bebek aşıları arasında asla atlanmaması gereken aşılardan biridir; çünkü hava yoluyla yayılan bir bakteri sebebiyle bulaşmaktadır ve bakteri antibiyotiklere karşı dirençli olduğu için, tedavisi oldukça güçtür. Özellikle 2 yaşından küçük çocuklarda ciddi sonuçlar doğurabilir. Pnömokok aşısının diğer dozlarını bebeğinize 2., 4. ve 6. ayda yaptırmış olmanız gerekmektedir.
Su Çiçeği Aşısı
Virüs kaynaklı bir hastalık olan su çiçeği, damlacık yoluyla bulaşmaktadır ve oldukça yaygın bir hastalıktır. Vücudun değişik bölgelerinde kaşıntıyla ortaya çıkan döküntüler, zamanla su ile dolar ve patlayarak kabuk bağlar. Su çiçeği hastalığından bebeğinizi korumak için, 12- 18. aylar arasında aşıyı yaptırmayı unutmamanız gerekmektedir. Aşı sonrası bebeğinizde hafif ateş ve cilt döküntüsü yaşanması normaldir.
Kabakulak Aşısı
KKK aşılarından biri olan kabakulak aşısı, bebeğinizi ateş , baş ağrısı, bitkinlik gibi semptomlarla ortaya çıkan kabakulak hastalığından korumaktadır. Kabakulak hastalığının semptomları hafif gibi görünse dâhi bebeklerde sarılık ve menenjite sebep olabileceği bilinmektedir ve bu yüzden aşılama önemlidir.
12 Aylık Bebek Neler Yapabilir?
- 12 aylık bebeğinizin artık daha iyi duyması ve duyduklarına tepki vermesi gerekmektedir. İlk aylarda anne karnı sesini aradığı için gürültüye tepki vermeyen bebeğinizin, artık bu davranışının değişmesi de gerekmektedir. Eğer bebeğinizin duymasında bir sorun olduğunu düşünüyorsanız, yeniden doktorunuza başvurup test yaptırmanız sağlıklı olabilir.
- 12. ayla birlikte bebeğinizin beyin hacmi yaklaşık 100% artmıştır ve bebeğiniz neden- sonuç ilişkileri kurmakta, günlük rutinleri anlamakta daha başarılıdır.
- Artık bebeğiniz “Yemek yiyelim.” dediğinizde, mama sandalyesinin yanına gelmesi gerektiği gibi ayrıntıları anlayacaktır.
- 12 aylık bebek gelişimi süreci birlikte ilk konuşma becerilerini de edinmiş olması beklenir. Anne, baba gibi sözcüklerin yanı sıra günlük yaşamda çokça karşılaştığı biberon, gel, git gibi kelimeleri de kullanmayı öğrenebilir.
- Bebeğinizin ince motor gelişiminin de hızlanması için, artık kendi kendine yemek yemeye başlaması gerekmektedir. Eğer hâlâ siz yemek yediriyorsanız, Bebek Liderliğinde Beslenme (BLW) yöntemi ve parmak gıdalar hakkında bilgi alarak, kendi başına yemek yemesini öğretebilirsiniz.
- 12. aya ulaşan bebeğinizin suyunu da kendisi içmesi beklenmektedir. Alıştırma bardakları kullanarak bu alışkanlığı edinmesini sağlayabilirsiniz.
- Motor becerilerinin gelişimiyle birlikte bebeğiniz, desteksiz ayakta durabilmek, eşyalara tutunarak yürümek gibi beceriler de geliştirmelidir. Ancak henüz tam olarak yürüyemiyorsa endişelenmeyin; çünkü desteksiz yürümeyi öğrenmek için biraz daha vakti var.
- 1 yaşındaki bebeğiniz henüz yürümüyorsa bile, tek elini tuttuğunuzda kendini güvende hissederek adımlayabilir ve ayaklarına daha fazla güç verdikçe, üst gövde kontrolünü ve dengesini de geliştirir.
- 1 yaşındaki bebeğiniz yürümeyi öğrendikten sonra, yaptığı yaramazlıklar da artacaktır. Evde oradan oraya koşturmak, örtüleri tutup çekmek, çekmeceleri karıştırmak ve mobilyalara tırmanmak, 12 aylık bebeğin tipik hareketleridir ve almanız gereken bazı ev içi önlemleri araştırmanın vakti gelmiş demektir.
- El becerileri de gelişen bebeğiniz, rahatlıkla nesneleri kavrayabilir, tutarak size atabilir ya da kendisine atılan yumuşak bir topu tutabilir.
- Ayrılık korkusunu hâlâ yenememiş olan 12 aylık bebeğiniz, sizden ayrı kalmaktan korkabilir, siz işe giderken ağlayabilir ya da yabancılarla yalnız vakit geçirmeyi reddedebilir.
- Henüz tam olarak konuşamasa dâhi kendi oluşturduğu bir dil vardır ve gevezeliği giderek artabilir.
12 Aylık Bebek Gelişimi İçin Neler Yapılabilir?
- Bu ayda bebeğinizin gelişiminde en çok öne çıkan gelişme şüphesiz ki ilk adımlardır. Bebeğinizin yürüme sürecini hızlandırmak için, tek elinden tutarak kısa yürüyüşlere çıkabilir ve ayaklarına yük vermeyi öğrenmesini sağlayabilirsiniz.
- Bebeğinizle yaptığınız kısa yürüyüşler, miniğinizin üst vücut kontrolünün ve dengesinin artması için de oldukça önemlidir.
- Bebeğinizle yaptığınız kısa yürüyüşlerde, hayvanlar, bitkiler gibi nesnelerin adlarını söyleyerek ona tanıtmanız ise kelime dağarcığını ve dil becerilerini olumlu etkileyecektir.
- Bebeğinizin kendi başına da yürüme alıştırmaları yapması için, yürüme arkadaşı edinmeniz önemli olabilir. Bu sayede, bebeğinizin kendine olan güveni artacak ve desteksiz yürümeye geçişi hızlanacaktır.
- Bebeğinizin yürüme düzeyine bağlı olarak, ilk adım ayakkabısı seçmenin vakti gelmiş olabilir. Ancak, doğru ilk adım ayakkabısı seçmeniz ve bebeğinizin ev içinde çıplak ayakla ya da çorapla yürümesine olanak vermeniz önemlidir.
- Bebeğinizin yürümeye başlama evresini en güvenli şekilde atlatabilmesi için, bebekler için ev içi güvenlik önlemlerini ihmal etmemenizi de tavsiye ederiz.
- 12 aylık aylık gelişim sürecine ulaşan bebeğinizin birey bilinci ve özgürlük algısı da gelişmektedir ve kendi başına başardığı her şey, öz güvenini olumlu etkilemektedir. Bebeğinizin kendi kendine yemek yemesine, elinizi tutmadan yürümeye çalışmasına ya da yaşıtlarıyla sosyalleşmesine izin vermeniz, öz güvenini olumlu etkileyecektir.
- 1 yaşına gelen bebeğiniz, sizin söylediklerinizi anlamakta çok daha başarılı olacağı için, başarılarını “Aferin.” gibi sözcüklerle desteklemeniz ya da alkışlamanız da kendine olan güvenini arttırmanın yanı sıra olumlu alışkanlıklarının pekişmesine sağlayacaktır.
- Evet ya da hayır gibi sözcükleri de anlayan bebeğinizin olumsuz davranışlarını olumlu alışkanlıklarla değiştirmek için, onu ikaz etmeye ve sebeplerini açıklamaya başlayabilirsiniz. Unutmamanız gerekir ki her ne kadar miniklerimize kıyamasak da ağaç yaşken eğilir; çok fazla ikazda bulunmadığınız ve bebeğinizi kısıtlamadığınız sürece, endişe etmenize gerek yok.
- 12 aylık bebek gelişimi sürecindeki bebeğinizin dil gelişimi için ise, onunla sık sık sohbet edebilir ya da yaşıtlarıyla sosyalleşmesine izin verebilirsiniz.
- Bebeğinize kitap okumak da dil becerilerini geliştirecek ve aranızdaki bağı güçlendirecektir. Ayrıca, bebeğinizle geçirdiğiniz kaliteli zamanların ayrılık korkusuyla baş etmek için de önemli olduğunu unutmamalısınız.
- Oyuncakların yalnızca keyifli vakit geçirmek için olmadığını, bebeklerin gelişimi üzerinde de çok fazla olumlu etkisi olduğunu göz önüne alarak, 12 aylık bebek oyuncaklarından yardım almanızı da tavsiye deriz.
12 Aylık Bebek Oyuncakları
- Parçalara ayrılan bez oyuncaklar, 12 aylık bebeğinizin gelişimi için çok faydalı olabilir. Bu oyuncaklar bez oldukları için bebeğiniz için herhangi bir risk oluşturmazlar ve bebeğiniz oyuncaklarını parçalara ayırarak keşfetmenin keyfine varabilir.
- Budizzz uyku arkadaşı da 12 aylık olan bebeğiniz için çok iyi bir oyuncak ve dost olacaktır. Genellikle doğumdan itibaren kullanılan uyku arkadaşları, bebeğinizin ayrılık korkusu ile baş ettiği ve ayrı uyumaya alışmaya çalıştığı bu süreçte, bebeğinize destek olacak ve kendini güvende hissetmesini sağlayacaktır.
- Oyuncak toplar ya da top havuzları da tercih edebileceğiniz alternatifler arasındadır. Bu oyuncaklar, bebeğinizin nesneleri kavrama, parmaklarını kontrol etme gibi kabiliyetlerini geliştirmenin yanı sıra ince ve kaba motor gelişimini de destekleyecektir.
- Ahşap bloklar da 12 aylık olan bebeğiniz için çekiciliğini korumaya devam edecektir. Özellikle şekil eşleştirmeli olan modelleri tercih edebilir ve bebeğinizin bilişsel yeteneklerini geliştirmesini sağlayabilirsiniz.
- Son olarak hatırlatmak isteriz ki bebeğinizin birey olma bilinci ve özgürlük algısı geliştiği için kendi kendine oyunlar yaratıp oynama ihtimali yüksek olsa dâhi bebeğinizle birlikte oyun oynamanız sosyal gelişimi için çok önemlidir.
12 Aylık Bebek Gelişiminde Beslenme Düzeni
Öncelikle belirtmek isteriz ki bu aydan itibaren bebeğinizin kilo artışının yavaşlaması gayet doğaldır ve büyüme durmasından şüphelenmenize gerek yoktur; çünkü ustaca emekleyen ve yürüme alıştırmaları yapmaya başlayan bebeğiniz çok fazla kalori harcamaktadır. Ayrıca bebeğinizin sağlığı için hâlâ anne sütü bir numaralı ihtiyaçtır. Eğer sütünüzde azama ya da kesilme var ise, anne sütünü arttıran yiyecekleri deneyebilirsiniz.
- “12 aylık bebek günde kaç kez emer?” sorusunun cevabı ise günde ortalama 3-5 kez olarak bilinmektedir.
- Bebeğinizin hareketliliğinde gözle görülür bir artış yaşanacak olan 12. ayla birlikte, bebeğinizin yeme düzenine daha fazla özen göstermeli ve öğün atlamamaya dikkat etmelisiniz. Aksi takdirde bebeğinizde yetersiz kalori alımının yanı sıra huysuzluk, öfke gibi sorunlarla karşılaşabilirsiniz.
- 12 aylık olan bebeğinizin beslenme programına eklediğiniz besinlerin değerlerine de dikkat etmelisiniz; çünkü doyma kapasitesi belli olan bebeğinizin aldığı her ısırığın besleyici olması önemlidir.
- Bebeklere 12. aya kadar verilmemesi gereken süt, bal gibi yiyeceklerle, miniğinizi tanıştırmanın vakti geldi; ancak, 3 gün kuralına uymayı ve bebeğinizi gözlemlemeyi unutmamalısınız. Bebeklerin yememesi gereken diğer besinleri vermek için ise hâlâ beklemeniz gerekmektedir.
- Bebeğinizin beslenme programının giderek zenginleşeceği 12. ayda, karbonhidratlar konusunda daha fazla bilgi sahibi olmanız ve bebeğinize vereceğiniz karbonhidrat çeşidine dikkat etmenizi tavsiye ederiz. Karbonhidratlar her ne kadar bebeklerin favori besinlerinden biri de olsa basit karbonhidratlar bebeğiniz için gerekli vitamin, mineral ve proteini sağlayamaz.
- Bebeğinizin hareketliliğinin arttığı 12. ayda, yeterli sıvı alımına da özen göstermeniz gerekmektedir. Özellikle de bu ay, yaz mevsimine denk geldi ise bebeğinize daha sık aralıklarla su teklif etmeli ve sıvı kaybının önüne geçmelisiniz.
- Eğer bebeğiniz hâlâ kendi kendine beslenmeye alışamadıysa ve bu alışkanlığı edinmeyi reddediyorsa, tek başına yemek yediği anlarda onu takdir ederek, parmak gıda vererek ya da küçük oyunlarla yemek saatini keyifli hale getirerek, bu alışkanlığı edinmesini sağlamanız gerekebilir.
Herhangi bir sebepten dolayı, artık bebeğinizi emziremeyecekseniz ve memeden kesmek istiyorsanız bebekleri anne sütünden kesme yöntemlerini incelemenizi ve bebeğinize en uygun olanı seçmenizi tavsiye ederiz. Aksi takdirde bebeğinizin uyku düzeninde bozulmalar, huysuzluk ve ağlama krizleri gibi sorunlarla karşılaşabilirsiniz.
12 Aylık Bebek Gelişiminde Uyku Düzeni
- ayla birlikte bebeğinizin uyku düzeni iyiden iyiye oturacaktır ve gündüz uykuları azalacaktır. Birçok bebek 12. aydan sonra, gündüz uykusunu öğleden sonra olmak üzere 1’e indirmektedir.
- Gündüz uykularının azalmasıyla birlikte bebeğiniz, geceleri de daha az uyanacak ve daha az beslenme ihtiyacı duyacaktır.
- Eğer bebeğiniz hâlâ geceleri uyanıyor ve emmek istiyorsa, sebebi muhtemelen psikolojiktir; bebeğiniz ayrılık korkusu yaşıyor ve gece sizinle zaman geçirmek ya da rahatlamak için emmek istiyor olabilir.
12 aylık bebeğinizin gelişim düzeyi, boyu, kilosu, aşı takvimi ve gelişimi için bilmeniz gereken tüm ayrıntıları, sizler için bir araya getirmek istedik. Ancak 12. aylık bebek sahipleri olarak, yalnız bebeğinizin 12. ay gelişimini değil diğer aylarda edinmesi gereken becerileri de bilmeniz ve bebeğinizde herhangi bir büyüme geriliği var ise, doktorunuza başvurmanız gerekmektedir. Bebeğinizin önceki aylarda neler öğrenmesi gerektiğini ayrıntılı olarak bilmek istiyorsanız, Ay Ay Bebek Gelişim Rehberimizi inceleyebilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
12 aylık erkek bebeğin boyu ve kilosu ne kadardır?
12 aylık erkek bebeğin ortalama boyu 75.5 cm ve ortalama kilosu 11.5 kg’dır.
12 aylık kız bebeğin boyu ve kilosu ne kadardır?
12 aylık kız bebeğin ortalama boyu 74.5 cm ve ortalama kilosu 10.5 kg’dır.
12 aylık bebek hangi aşıları olmalıdır?
12 aylık bebek, kızamık, kızamıkçık, suçiçeği, pnömokok ve kabakulak aşılarını olmalıdır.
12 aylık bebek günde kaç kez anne sütü emmelidir?
12 aylık bir bebek günde 3 ilâ 5 kez emzirilmelidir.